استانداردهای حسابداری، مجموعه‌ای از اصول و قواعدی هستند که به منظور یکنواخت‌سازی روش‌های گزارشگری مالی و افزایش قابلیت مقایسه و قابلیت اتکای اطلاعات مالی طراحی شده‌اند. این استانداردها به عنوان زبان مشترک تجارت، نقش مهمی در شفافیت عملکرد مالی واحدهای اقتصادی و حمایت از تصمیم‌گیری‌های اقتصادی استفاده کنندگان ایفا می‌کنند. در ایران، این استانداردها توسط سازمان حسابرسی و بر اساس مبانی نظری همسو با استانداردهای بین‌المللی تدوین می‌شوند. در این مطلب از شرکت حسابداری داراکو قصد داریم به آموزش استانداردهای حسابداری بپردازیم و شما را با انواع استانداردهای حسابداری، مزایا و اهمیت آنها آشنا کنیم.
استاندارد حسابداری چیست؟
قبل از شروع بحث درباره آموزش استانداردهای حسابداری و انواع آن باید ابتدا تعریف درستی از آن ارائه دهیم. به مجموعه قوانین و مقرراتی که باید در حسابداری رعایت شوند، استانداردهای حسابداری گفته می‌شود که این استانداردها به صورت بین‌المللی بوده و مبنای عمل حسابدارها در تمام دنیا هستند. با وجود این اصول و شیوه‌های مشترک، حسابداران می‌توانند مسائل و مشکلاتی که در حسابداری وجود دارد را برطرف کنند. این استانداردها در کلیه جوانب مالی یک واحد تجاری لحاظ می‌شود و راه‌حل‌های مناسب را جهت افزایش بازدهی یک مجموعه تجاری ارائه می‌دهند.
از آنجایی که انواع استانداردهای حسابداری در تمام گزارش‌های مالی یکسان هستند. در نتیجه تنها گزارش‌هایی مورد قبول واقع می‌شوند که این استانداردها در آنها رعایت شده باشد. بنابراین استانداردهای حسابداری موارد مهمی هستند که هر حسابداری باید آنها را بداند.
![استانداردهای حسابداری چیست]()
خدمات حسابداری در شرکت مالیاتی و حسابداری داراکو
تعداد استانداردهای حسابداری و لیست آنها
در ایران ۴۳ استاندارد حسابداری وجود دارد که در لیست استانداردهای حسابداری زیر به همه آنها اشاره خواهیم کرد:
| شماره استاندارد |
عنوان استاندارد |
| 1 | نحوه ارائه صورت‌های مالی |
| 2 | صورت جریان وجوه نقد |
| 3 | درآمد عملیاتی مصوب |
| 4 | ذخایر بدهی‌های احتمالی و دارایی‌های احتمالی |
| 5 | رویدادها بعد از ترازنامه |
| 6 | گزارش عملکرد مالی مصوب |
| 7 | حسابداری موجودی مواد و کالا |
| 8 | حسابداری پیمان‌های بلندمدت |
| 9 | حسابداری کمک‌های بلاعوض دولت |
| 10 | دارایی‌های ثابت مشهود |
| 11 | افشای اطلاعات اشخاص وابسته |
| 12 | حسابداری مخارج تأمین مالی |
| 13 | نحوه ارائه دارایی‌های جاری و بدهی‌های جاری |
| 14 | سرمایه‌گذاری‌ها |
| 15 | آثار تغییر در نرخ ارز |
| 16 | دارایی‌های نامشهود |
| 17 | صورت‌های مالی تلفیقی و حسابداری سرمایه‌گذاری در واحدهای تجاری فرعی |
| 18 | صورت‌های مالی جداگانه |
| 19 | ترکیب‌های تجاری |
| 20 | سرمایه‌گذاری در واحدهای تجاری وابسته |
| 21 | سرمایه‌گذاری در واحدهای تجاری وابسته و مشارکت‌های خاص |
| 22 | حسابداری اجاره‌ها |
| 23 | گزارشگری مالی میان‌دوره‌ای |
| 24 | حسابداری مشارکت‌های خاص |
| 25 | گزارشگری مالی واحدهای تجاری در مرحله قبل از بهره‌برداری |
| 26 | گزارشگری بر حسب قسمت‌های مختلف |
| 27 | فعالیت‌های کشاورزی |
| 28 | طرح‌های مزایای بازنشستگی |
| 29 | فعالیت‌های بیمه عمومی |
| 30 | فعالیت‌های ساخت املاک مصوب |
| 31 | سود هر سهم |
| 32 | دارایی‌های غیرجاری نگهداری شده برای فروش و عملیات متوقف شده |
| 33 | کاهش ارزش دارایی‌ها |
| 34 | مزایای بازنشستگی کارکنان |
| 35 | رویه‌های حسابداری، تغییر در برآوردهای حسابداری و اشتباهات |
| 36 | مالیات بر درآمد |
| 37 | ابزارهای مالی (ارائه) |
| 38 | ابزارهای مالی (افشا) |
| 39 | ترکیب‌های تجاری |
| 40 | صورت‌های مالی تلفیقی |
| 41 | مشارکت‌ها |
| 42 | اندازه‌گیری ارزش منصفانه |
| 43 | افشای منافع در واحدهای تجاری دیگر |
مهمترین استانداردهای حسابداری
از بین ۴۳ استاندارد حسابداری در ایران برخی از آنها مهمترین محسوب می‌شوند. استاندارد شماره ۱، ۲، ۳، ۴ مهمترین و پرکاربردترین استانداردهای حسابداری به حساب می‌آیند. در زیر به برخی از این استانداردها اشاره می‌کنیم:
![انواع استانداردهای حسابداری]()
استاندارد حسابداری شماره 1: نحوه ارائه صورت‌های مالی
به واسطه این استاندارد، مشخص می‌شود که چه ساز و کاری برای صورت‌های مالی و دوره‌ای وجود دارد و چگونه این صورت‌های مالی در امور تجاری و عادی مشخص می‌شوند.
استاندارد حسابداری شماره 2: صورت جریان‌های نقدی
همانطور که از نام این استاندارد مشخص است، هر اطلاعاتی که از امور مالی جریان‌های نقدی در حسابداری باید مشخص شود، لازم است در این استاندارد لحاظ گردد.
استاندارد حسابداری شماره 3: درآمد عملیاتی
در یک کسب و کار، به درآمدهایی که از فعالیت‌های دقیق و مهم آن کسب و کار به دست می‌آیند، درآمد عملیاتی می‌گوییم. این بخش از استاندارد حسابداری برای درآمدهای عملیاتی بوده که به صورت واضح باید مشخص شود.
استاندارد حسابداری شماره 4: ذخایر، بدهی‌ها، دارایی‌های احتمالی
در این استاندارد باید یک سنجش دقیق درباره تمام دارایی‌ها انجام شود و تمام اطلاعاتی که برای این بخش لازم است، درج گردد.
مزایای استاندارد حسابداری
یکی از مزایای مهم استانداردهای حسابداری، پایبندی شرکت‌ها به این اصول است. این موضوع باعث می‌شود که در هنگام تحلیل و ارزیابی گزارش‌های مالی، کاربران با اطمینان بیشتری از رعایت این استانداردها توسط شرکت‌ها برخوردار باشند و بتوانند سریع‌تر و دقیق‌تر به تفسیر اطلاعات مالی بپردازند. به طور کلی، انواع مختلف استانداردهای حسابداری در فرآیند ارزیابی صورت‌های مالی به کاربران کمک می‌کنند و حسابداران می‌توانند برای تعیین روش‌های ثبت رویدادها از اصول GAAP بهره ببرند. همچنین، سرمایه‌گذاران می‌توانند عملکرد شرکت‌ها را بر اساس این استانداردها با یکدیگر مقایسه کنند.
این موضوع به حسابداران این امکان را می‌دهد که به راحتی تشخیص دهند کدام صنایع و کسب‌وکارها برای سرمایه‌گذاری مناسب هستند و در صورت نیاز، به تغییر مسیر کسب‌وکارها کمک کنند. به عبارتی دیگر، استفاده از استانداردهای حسابداری باعث بهبود ارزیابی عملکرد کسب‌وکارها و انجام فعالیت‌های اقتصادی به شکل هدفمندتر خواهد شد.
اهمیت استانداردهای حسابداری چیست؟
امروزه صنعت مالی و همچنین امور مالیاتی به پیشرفت‌های چشمگیری در سطح بین‌المللی دست پیدا کرده‌اند و سرمایه‌گذاری‌های خارجی در کشور افزایش یافته‌اند. استانداردهای حسابداری در واقع یک زبان مشترک و بین‌المللی در دنیای حسابداری محسوب می‌شود که یک حسابدار با تجربه باید به خوبی آنها را بشناسد. در آینده شاهد تجارت گسترده‌تری بین ایران و دیگر کشورها خواهیم بود.
![مهمترین استانداردهای حسابداری]()
انواع استانداردهای حسابداری
استانداردهای حسابداری در سه دسته قرار می‌گیرند که در ادامه به معرفی و توضیح هر کدام از آنها می‌پردازیم:
1. استانداردهای عمومی
حسابرس می‌تواند برای گرفتن مدرک معتبر تحصیلی، خود را به انجمن‌های مربوطه یک حسابدار مستقل معرفی کند. او باید از همه جهات حتی در ظاهر خود مستقل باشد و این مسئله را ثابت کند.
2. استانداردهای حسابداری میدانی
حسابرسی که کار خود را بر مبنای مهمترین استانداردهای حسابداری انجام می‌دهد وظیفه دارد که برای دیگر همکاران خود یک برنامه نظارتی قابل اطمینان بسازد و از این طريق وظایف افراد را به آنها ارائه کند. علاوه بر این حسابدار باید با استفاده از سیستم کنترل داخلی از سوءاستفاده‌های احتمالی در شرکت جلوگیری کند.
3. استانداردهای حسابرسی گزارشگری
حسابدار پس از جمع‌آوری مدارک و مستندات می‌تواند گزارش نهایی را ارائه دهد. به کارگیری استانداردهای حسابرسی گزارشگری برای بررسی امور مالی شرکت‌ها بسیار کمک کننده خواهد بود.
سخن پایانی
در پایان می‌توان تاکید کرد که رعایت استانداردهای حسابداری نه تنها یک الزام قانونی، بلکه عامل مهمی برای افزایش اعتبار صورت‌های مالی و جلب اعتماد سرمایه‌گذاران، اعتباردهندگان و سایر ذینفعان است. پایبندی به این اصول، امکان ارائه تصویری واقعی و عادلانه از وضعیت مالی و عملکرد واحد اقتصادی را فراهم کرده و به تخصیص بهینه منابع در اقتصاد کمک می‌کند. بنابراین، آگاهی و اجرای دقیق این استانداردها برای تمامی فعالان حرفه‌ای و اقتصادی ضروری است.