تنخواه گردان در حسابداری به کسی گفته می شود که در ازای دریافت وجه از شرکت اقدام به پرداخت هزینه های جاری شرکت می کند در واقع یک شرکت برای اینکه بتواند هزینه های جزئی خود را پرداخت کند می تواند از تنخواه گردان استفاده کند که این مورد برای شرکت های بزرگ امکان تقسیم بندی نیز دارد به عنوان مثال برای واحد مالی یک نفر به عنوان تنخواه گردان، برای واحد خرید و تدارکات یک نفر تنخواه گردان.
به گفته شرکت حسابداری داراکو در شرایط فعلی بانک ها و موسسات مالی و اعتباری مزیتی را برای شرکت ها قائل شده اند که به آن کارت تنخواه گفته می شود. این کارت قابلیت ایجاد روی حساب اشخاص حقوقی را دارد و دیگر نیازی نیست هر نفر از کارت بانکی شخصی خود برای تنخواه گردانی استفاده کند. علاوه بر مزیت ذکر شده که حساب تنخواه جزئی از حساب بانکی شرکت می باشد، گزارش گیری و کنترل را برای حسابداران و شرکت های خدمات مالی بسیار آسان می کند و امکان تحریف و تقلب وجود ندارد.
نحوه استفاده کارت تنخواه گردان
هنگامی که کارت تنخواه گردان روی یکی از حساب های شرکت یا شخص حقوقی صادر می شود امکانی در اینترنت بانک شرکت برای واحد مالی شرکت ایجاد می گردد که می توانند کارت تنخواه گردان را شارژ یا اعتبار آن را کاهش دهند بدین منظور زمانی که تنخواه گردان تقاضای شارژ تنخواه می دهند واحد حسابداری و مالی و در درجه ی اول واحد خزانه اعتباری معادل حد تنخواه برای تنخواه گردان ایجاد می کند. بنابراین شخص تنخواه گردان می تواند به اندازه اعتبار ایجاد شده هزینه های جاری شرکت را پرداخت کند. نکته قابل ملاحظه این است که پرداخت هزینه ها مستقیما از حساب شرکت کسر شده و از حساب جداگانه ای کسر نمی گردد بنابر این همانطور که قبلا نیز اشاره شده امکان تحریف در پرداخت هزینه ها و اشتباهات به صفر می رسد. شرکت حسابداری و خدمات مالیاتی داراکو می توانند با وجود کارشناسان خبره و متخصص خود شما را در نحوه استفادده از کارت تنخواه گردان همراهی کند.
برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص کارت تنخواه با ما در ارتباط باشید.
بیشتر بخوانید: طبقه بندی هزینه ها در حسابداری
انواع تنخواه گردان در حسابداری
تنخواه گردان در حسابداری به دو روش شناسایی می شود:
1-تنخواه گردان ثابت
2-تنخواه گردان متغیر
تنخواه گردان ثابت: در حسابداری تنخواه گردان ثابت به نوعی از تنخواه گفته می شود که مبلغی به عنوان تنخواه در اختیار ایشان قرار می گیرد و زمانی که تنخواه گردان هزینه های انجام شده را تحویل واحد مالی می دهد از محل بانک، معادل هزینه ها را پرداخت می کند.
شرکت حسابداری ثبت سند در حسابداری تنخواه را بدین گونه شرح می دهد:
در هنگام شارژ تنخواه
شرح
|
بدهکار
|
بستانکار
|
تنخواه
|
100.000.000 ریال
|
|
بانک
|
|
100.000.000 ریال
|
در هنگام پرداخت هزینه ها توسط تنخواه گردان:
شرح
|
بدهکار
|
بستانکار
|
هزینه آب
|
7.000.000 ریال
|
|
هزینه ایاب و ذهاب
|
8.000.000 ریال
|
|
هزینه پیک
|
5.000.000 ریال
|
|
بانک
|
|
20.000.000 ریال
|
تنخواه گردان متغیر: نوع دیگری از روش تنخواه گردان است که در آن زمانی که حساب تنخواه شارژ می شود همانند تنخواه گردان ثابت برخورد می شود و زمان پرداخت هزینه های جاری شرکت تمام هزینه ها از تنخواه گردان پرداخت می شود و سپس در زمان تحویل اسناد هزینه ای به واحد مالی شرکت، مجددا تنخواه گردان شارژ می شود.
ثبت اسناد حسابداری در روش تنخواه گردان متغیر
در هنگام شارژ تنخواه
شرح
|
بدهکار
|
بستانکار
|
تنخواه
|
100.000.000 ریال
|
|
بانک
|
|
100.000.000 ریال
|
در هنگام پرداخت هزینه ها توسط تنخواه گردان:
شرح
|
بدهکار
|
بستانکار
|
هزینه آب
|
7.000.000 ریال
|
|
هزینه ایاب و ذهاب
|
8.000.000 ریال
|
|
هزینه پیک
|
5.000.000 ریال
|
|
تنخواه گردان
|
|
20.000.000 ریال
|
شارژ مجدد تنخواه گردان:
شرح
|
بدهکار
|
بستانکار
|
تنخواه
|
20.000.000 ریال
|
|
بانک
|
|
20.000.000 ریال
|
تفاوت تنخواه دار و تنخواه گردان
به گفته مشاوران خدمات حسابداری داراکو، تنخواه دار و تنخواه گردان دو اصطلاحی هستند که در حسابداری و مدیریت مالی استفاده میشوند و اغلب با هم اشتباه گرفته میشوند. در حالی که این دو اصطلاح ارتباط نزدیکی با هم دارند، اما معانی متفاوتی دارند.
بیشتر بخوانید: استانداردهای حسابداری
تنخواه دار
فردی است که مسئولیت نگهداری و مدیریت وجوه نقدی (تنخواه) شرکت را بر عهده دارد. این فرد معمولاً هزینههای خرد و جاری شرکت را پرداخت میکند و رسیدهای مربوطه را نگهداری میکند. تنخواه دار باید به طور مرتب گزارش هزینههای خود را به واحد حسابداری ارائه کند. مسئولیت اصلی تنخواه دار، حفظ امنیت وجوه نقدی و اطمینان از صحت و دقت اسناد مالی مربوط به تنخواه است.
تنخواه گردان
حساب یا صندوقی است که برای نگهداری وجوه نقدی مورد استفاده برای پرداخت هزینههای خرد و جاری شرکت ایجاد میشود. مبلغی که در این حساب قرار میگیرد، به عنوان تنخواه شناخته میشود. تنخواه گردان به تنخواه دار کمک میکند تا هزینههای شرکت را به صورت منظم و کنترل شده پرداخت کند. حساب تنخواه گردان باید به طور مرتب با اسناد هزینه تطبیق داده شود تا از صحت و دقت آن اطمینان حاصل شود.
به طور خلاصه:
تنخواه دار یک فرد است که مسئولیت مدیریت تنخواه را بر عهده دارد. تنخواه گردان یک حساب یا صندوق است که برای نگهداری وجوه نقدی استفاده میشود.
تفاوت اصلی: تنخواه دار یک شخص است و تنخواه گردان یک حساب است. تنخواه دار از حساب تنخواه گردان برای پرداخت هزینههای خود استفاده میکند.
برای درک بهتر موضوع مربوط به تنخواه دار و تنخواه گردان به مثالی که مشاوران حسابداری داراکو به آن اشاره می کنند، دقت کنید. فرض کنید یک شرکت بازرگانی در واحد مالی خود یک گاو صندوق کوچک دارد که مقداری وجه نقد درون آن وجود دارد و برای پرداخت هزینه های جزئی و جاری شرکت مورد استفاده قرار می گیرد. این گاو صندوق همان تنخواه گردان است و آن شخصی که مسئولیت پراخت هزینه ها از محل گاو صندوق را بر عهده دارد همان تنخواه دار است.
قوانین مالیاتی در خصوص تنخواه گردان
مطابق با قانون مالیات های مستقیم و بررسی های مشاوران شرکت خدمات مالیاتی داراکو، آن بخش از هزینه هایی که در حدود متعارف هستند و مستند به اسناد و مدارک می باشند جزء هزینه های قابل قبول مالیاتی هستند و نکته ای که بسیار حائز اهمیت می باشد و در خصوص تنخواه گردان از موارد مهم به حساب می آید مربوط به مبالغ پرداختی تنخواه گردان می باشد، هزینه هایی که بیشتر از پنجاه میلیون ریال می باشد باید از طریق بانک پرداخت شده باشد و مدارک آن موجود باشد.
انواع تنخواه گردان در قانون محاسبات عمومی
در قانون محاسبات عمومی، تنخواه گردان به چند دسته تقسیم میشود که هر کدام ویژگیها و کاربرد خاص خود را دارند. این تقسیمبندی به منظور مدیریت بهتر وجوه نقد و کنترل هزینههای دستگاههای اجرایی انجام میشود. در ادامه به بررسی انواع اصلی تنخواه گردان میپردازیم:
۱. تنخواه گردان خزانه:
تعریف: این نوع تنخواه، وجوهی است که از محل اعتبارات مصوب، توسط بانک مرکزی در اختیار خزانهداری کل قرار میگیرد.
هدف: تأمین هزینههای ضروری دستگاههای اجرایی در ابتدای سال مالی.
ویژگی: این تنخواه در پایان سال مالی باید تسویه شود.
۲. تنخواه گردان استان:
تعریف: وجوهی است که خزانهداری کل از محل تنخواه خزانه در حساب هزینه هر استان واریز میکند.
هدف: تأمین نیازهای ضروری استانها.
ویژگی: این تنخواه نیز در پایان سال مالی باید تسویه شود.
۳. تنخواه گردان حسابداری:
تعریف: مقداری وجه نقد است که برای سهولت در انجام امور روزمره و پرداخت هزینههای جزئی شرکتها و موسسات نگهداری میشود.
هدف: تسهیل در انجام پرداختهای خرد و جاری.
ویژگی: مبلغ این تنخواه بر اساس نیاز هر سازمان تعیین میشود و باید به صورت دورهای با اسناد هزینه تطبیق داده شود.
۴. تنخواه گردان پرداخت:
تعریف: وجوهی که ذیحساب دستگاه اجرایی برای هزینههای ضروری از محل تنخواه حسابداری به کارپرداز یا عامل ذیحساب ارائه میدهد.
هدف: پرداخت هزینههای جاری و ضروری دستگاه اجرایی.
ویژگی: این تنخواه نیز در پایان سال مالی باید تسویه شود.
انواع پرداخت تنخواه گردان حسابداری بر اساس زمان پرداخت:
پیش از پرداخت: قبل از انجام هرگونه هزینه، حساب تنخواه شارژ میشود. پس از پرداخت: پس از پرداخت هزینه، حساب تنخواه شارژ میشود.
بیشتر بخوانید: سیستم حسابداری چیست؟
نکات مهم در مورد تنخواه گردان:
تعیین مبلغ تنخواه: مبلغ تنخواه باید متناسب با نیازهای هر واحد و بر اساس مصوبات مربوطه تعیین شود.
کنترل و نظارت: بر روی گردش وجوه تنخواه باید کنترل و نظارت دقیق صورت گیرد.
تسویه حساب: در پایان دوره مالی، مانده حساب تنخواه باید با اسناد هزینه تطبیق داده شده و تسویه شود.
اسناد هزینه: تمامی اسناد هزینه باید به طور کامل و دقیق تنظیم و نگهداری شود.
اهمیت تنخواه گردان:
تنخواه گردان نقش مهمی در تسهیل انجام امور روزمره و پرداخت هزینههای جاری دستگاههای اجرایی دارد. با استفاده از تنخواه گردان، پرداخت هزینهها به صورت سریعتر و آسانتر انجام میشود و از بروز مشکلات نقدینگی جلوگیری میشود.
جمع بندی
تنخواه گردان در حسابداری یک شخص و یک حساب است که برای پرداخت هزینه های جاری مورد استفاده قرار می گیرد و پرداخت های انجام شده در تنخواه تنخواه گردان شخص قرار می گیرد. در حسابداری دو نوع تنخواه گردان وجود دارد یکی ثابت و دیگری متغیر که هر کدام از آنها در مورد نحوه پرداخت و ثبت سند حسابداری با هم متفاوت است.
یکی از مواردی که ممکن است در حسابداری با هم اشتباه گرفته شود عبارت تنخواه دار و تنخواه گردان است که تنخواه دار یک فرد یا شخص است و تنخواه گردان یک حساب که منتسب به یک یا چند نفر می شود.