دادرسی مالیاتی

زمانی که کسب و کارها برای رسیدگی مالیاتی به سازمان امور مالیاتی مراجعه می کنند ممیزین یا کارشناسان مالیاتی پرونده آنها را مورد بررسی قرار داده و رای خود را در قالب برگ تشخیص و مطالبه به مودیان مالیاتی ابلاغ می کند زمانی که این ابلاغ انجام گیرد و شرکت ها و اشخاص حقیقی به رای صادره اعتراض داشته باشند پرونده وارد مراحل دادرسی مالیاتی می گردد که کارشناسان شرکت خدمات مالیاتی داراکو بخش عمده ی مراحل دادرسی مالیاتی را برای شما شرح می دهند.

 انجام امور مالیاتی خود را به متخصصان شرکت خدمات مالیاتی و حسابداری داراکو بسپارید.

دادرسی مالیاتی چیست

دادرسی مالیاتی به رسیدگی به پرونده های مالیاتی در زمان اعتراض مودیان مالیاتی می گویند که کارشناسان هیات های حل اختلاف مالیاتی به آنها رسیدگی می کنند و موجب جلوگیری از تضییع حقوق مودیان محترم مالیاتی می شوند.

مراحل دادرسی مالیاتی

ابتدایی ترین مرحله دادرسی مالیاتی زمانی اتفاق می افتد که سازمان امور مالیاتی برگ تشخیص و مطالبه را صادر می کنند و مودی مالیاتی یا همان شرکت ها و اشخاص حقیقی نسبت به آن اعتراض می کنند، این اعتراض در ابتدا توسط ممیز کل سازمان امور مالیاتی مربوطه بررسی می گردد که این بررسی مستلزم تهیه اسناد و مدارک و لایحه اعتراضی می باشد که مربوط به ماده 238 قانون مالیات های مستقیم است در این زمان اگر مودی با ممیز کل سازمان امور مالیاتی به توافق و جمع بندی رسیدند پرونده نهایی و پس از مدت زمان قانونی برگ قطعی مالیات صادر می گردد که با توجه به اختیارات محدود ممیزان کل نسبت به ابطال برگ تشخیص و کاهش مالیات، پرونده بدون توافق و مستقیم به هیات حل اختلاف مالیاتی بدوی ارجاع می گردد.

شرکت حسابداری داراکو با سابقه ی کارشناسان خود در این مرحله از هیات حل اختلاف مالیاتی توانسته اند که پرونده های بسیاری را به کاهش مبلغ مالیات و جرائم مالیاتی برسانند.

زمانی که پرونده به هیات حل اختلاف بدوی ارجاع می گردد عموما دایره تعیین وقت هیات حل اختلاف مالیاتی ظرف مدت 1 الی 2 ماه ابتدایی برگ دعوت به هیات حل اختلاف بدوی را صادر می نمایند البته این مدت مشخص نیست و با توجه به تراکم هیات های حل اختلاف مالیاتی ممکن است افزایش بسیار زیاد یا کاهش یابد البته تجربه ثابت کرده است که صدور برگ دعوت بعد از مدت زمان بسیار زیاد محتمل تر است.

نکته حائز اهمیت این است زمانی که برگ دعوت به هیات به مودی مالیاتی ارجاع میگردد مهلت مقرری وجود دارد که برگ مربوطه ابلاغ گردد در غیر این صورت ابلاغ الکترونیکی صورت می گیرد که نشان دهنده مشاهده مودی نسبت به برگ می باشد در برگ دعوت زمان تشکیل جلسه هیات حل اختلاف و مکان برگذاری جلسه و همینطور منشا اعتراض مشخص شده است.

بیشتر بخوانید: سامانه مودیان مالیاتی چیست ؟

هیات حل اختلاف مالیاتی مرکب از سه نفر می باشد که یکی از آن ها نماینده سازمان امور مالیاتی و دیگری قاضی و نفر سوم نماینده می تواند از اصناف و جامعه حسابداران و.... باشد در هیات حل اختلاف مالیاتی به پرونده طی لایحه اعتراضی و اسناد و مدارک رسیدگی می شود که در اینجا سه نوع پاسخ میتواند داشته باشد:

1. هیات حل اختلاف اعتراض مودی را وارد بداند و در همان هیات مستند به اسناد و مدارک مالیات را کاهش دهد و نسبت به صدور رای اقدام کند
2. هیات حل اختلاف اعتراض مودی را وارد بداند لیکن برای کارشناسی مجدد پرونده به جهت بررسی بیشتر به ممیزین مالیاتی ارجاع داده شود که اصطلاحا به آن قرار کارشناسی می گویند. مجریان قرار طی دعوت نامه از مودی مالیاتی درخواست اسناد و مدارک می کند و پس از کسب نتیجه طی گزارش به هیات حل اختلاف مالیاتی اعلام می کنند پس از آن رای هیات صادر می گردد.
3. هیات حل اختلاف مالیاتی اعتراض مودی را وارد نداند و پس از آن رای خود را بر منبای اسناد و مدارک صادر کند در موارد 2 و 3 اگر مودی مالیاتی یا همان کسب و کار ها به رای صادره اعتراض داشته باشند می توانند طی بیست روز از تاریخ ابلاغ رای هیات حل اختلاف مالیاتی اعتراض خود را ثبت کنند.

به گفته کارشناسان داراکو و مطابق با قانون مالیات های مستقیم پرونده جهت رسیدگی به اعتراض مودی به هیات حل اختلاف تجدید نظر ارجاع می گردد. در این مرحله نیز پرونده توسط سه نفر که همانند هیات حل اختلاف بدوی بود رسیدگی می شود. پس از دعوت به هیات حل اختلاف تجدید نظر مودی مالیاتی مجددا لایحه جدیدی را به همراه اسناد و مدارک به هیات تقدیم می کند. در این مرحله مودیان مالیاتی باید تمام تلاش خود را برای اثبات حق خودشان انجام دهند زیرا پس از صدور رای هیات حل اختلاف تجدید نظر مبلغ مالیات قطعی می گردد و زمانی که برگ مالیاتی قطعی صادر می شود مودی به سازمان امور مالیاتی بدهکار می شود که در این مرحله باید نسبت به ترتیب پرداخت بدهی خود اقدام کند.

این بدان معنا نیست که پس از صدور برگ قطعی مودی نتواند اقدامی انجام دهد بلکه به این معنا است که اگر مودی به برگ قطعی اعتراض داشته باشد باید با پرداخت وجه نقد به صورت سپرده و یا ارائه وثیقه ملکی و چک و ضمانت نامه به شورای عالی مالیاتی اعتراض کند. شرکت حسابداری تاکید می کند که اگر مودیان در هیات های حل اختلاف مالیاتی بدوی و تجدید نظر نتوانند ادعای خود مبنی بر عدم بدهی مالیاتی را اثبات کنند شرایط در شورای عالی مالیاتی بسیار پیچیده تر و گاها ناممکن است به این دلیل که شورای عالی مالیاتی عمدتا به وضعیت اعتراض به صورت شکلی ورود می کنند و اگر بدهی بابت عدم توانایی اثبات آن در هیات های حل اختلاف مالیاتی بدوی و تجدید نظر باشد در شورای عالی مالیاتی تقریبا ناممکن است.

مراحل دیگری برای اعتراض وجود دارد که عبارت اند از هیات ماده 251 مکرر قانون مالیات های مستقیم که در سامانه جدا و توسط نماینده های وزیر امور اقتصادی و دارایی بررسی می شوند و در نهایت و آخرین محل اعتراض دیوان عدالت اداری است که کمتر کسی توانایی نتیجه گیری از این هیات را دارا است..

علاوه بر موارد گفته شده یک هیات حل اختلاف دیگر وحود دارد که مربوط به اقدامات اجرایی سازمان امور مالیاتی است و خارج از موارد اجرایی بدهی مالیاتی امکان اعتراض به آن هیات وجود ندارد یک مثال ساده در خصوص هیات حل اختلاف ماده 216 قانون مالیات های مستقیم به این صورت است که فرض کنید برگ تشخیص مالیاتی صادر گردیده است و ظرف مدت 29 روز برگ قطعی صادر می گردد، در این صورت نقض قانون اتفاق افتاده است چرا که قبل از مهلت قانونی اعتراض به برگ تشخیص مالیاتی، برگ قطعی و سپس برگ اجرایی مالیاتی صادر شده است در این شرایط اعتراض به ماده 216 امکان پذیر است و می تواند تمامی برگ های اجرایی مالیاتی باطل شود.

بیشتر بخوانید: وظایف مشاوران مالیاتی چیست؟

دستورالعمل دادرسی مالیاتی

اعتراض به برگ تشخیص

بند 1 – شرایط و نحوه اعتراض به برگ تشخیص در مواردي که برگ تشخیص مالیات صادر و به مؤدي ابلاغ می شود، چنانچه مؤدي نسبت به آن معترض باشد می تواند ظرف سی روز از تاریخ ابلاغ شخصاً یا به وسیله وکیل تام الاختیار خود به اداره امور مالیاتی و یا دبیرخانه هیأتهاي حل اختلاف مالیاتی ذیربط مراجعه و با تکمیل فرمهاي مخصوص و ارائه دلایل و اسناد و مدارك کتباً تقاضاي رسیدگی مجدد نماید.

بند 2 – تکلیف واحد مالیاتی در موارد ابلاغ قانونی برگ تشخیص مالیات در صورتی که برگ تشخیص مالیات به دلیل عدم حضور مؤدي در نشانی قانونی یا استنکاف از دریافت آن و یا به هر دلیلی به صورت قانونی ابلاغ شده باشد، واحد مالیاتی مربوط مکلف است نسبت به ارسال پرونده به دبیرخانه هیأتها (حداکثر ظرف مهلت یک هفته، پس از گذشت 30 روز از تاریخ ابلاغ مزبور) اقدام نماید.

بند -3 رسیدگی به اعتراض مؤدي نسبت به برگ تشخیص مالیات اگر مؤدي اعتراض خود را به اداره امور مالیاتی ارائه کند، اداره مزبور مکلف است ظرف مدت 30 روز از تاریخ مراجعه مؤدي به موضوع رسیدگی و به یکی از اشکال زیر اتخاذ تصمیم نماید:

الف :در صورتی که دلایل و اسناد و مدارك ابراز شده مؤدي از طرف اداره امور مالیاتی موثر در تعدیل درآمد مشمول مالیات تشخیص داده شود و نظر آن اداره مورد قبول مؤدي واقع شود مراتب مستدلاً در ظهر برگ تشخیص منعکس و پس از امضاء رئیس اداره امور مالیاتی مربوط و مؤدي و ثبت آن، جهت صدور برگ قطعی )حداکثر ظرف مدت 10 روز) و انجام مراحل وصول مالیات به واحد مالیاتی مربوطه ارجاع می شود.

ب: اگر اداره امور مالیاتی دلایل ابرازي مؤدي را موثر در تعدیل درآمد مشمول مالیات تشخیص ندهد و نظر آن اداره مورد قبول مؤدي واقع شود مراتب مستدلاً در ظهر برگ تشخیص منعکس و با امضاء رئیس اداره امور مالیاتی مربوط و مؤدي و ثبت آن، جهت صدور برگ قطعی (حداکثر ظرف مدت 10 روز) و انجام مراحل وصول مالیات به واحد مالیاتی مربوط ارجاع می شود.

ج: اگر دلایل ابرازي مؤدي توسط اداره امور مالیاتی موثر در تعدیل درآمد مشمول مالیات تشخیص داده نشود و نظر آن اداره مورد قبول مؤدي واقع نگردد، مراتب مستدلاً در ظهر برگ تشخیص منعکس و پس از امضاء رئیس اداره امور مالیاتی مربوط و مؤدي و ثبت آن، (حداکثر ظرف مدت 5 روز) پرونده جهت درخواست تعیین وقت از دبیرخانه هیأتهاي حل اختلاف مالیاتی ظرف همین مدت و انجام امور قانونی بعدي به واحد مالیاتی مربوط ارجاع می شود.

البته موارد ذکر شده بخش کوچکی از دستورالعمل دادرسی مالیاتی جهت کسب اطلاعات بیشتر در خصوص دستورالعمل دادرسی مالیاتی با داراکو در تماس باشید.

محاسبه هزینه دادرسی و تمبر مالیاتی

در خصوص هزینه دادرسی مالیاتی تحت شرایطی مودیان مشمول پرداخت هزینه رسیدگی می شوند. پس از بررسی های به عمل آمده شرکت خدمات حسابداری داراکو در مواردی که شکایت مودیان مالیاتی از آراء هیأت های بدوی از طرف هیأت حل اختلاف مالیاتی تجدید نظر رد شود و همچنین شکایت از آراء هیأت های تجدید نظر از طرف شعب شورای عالی مالیاتی مردود اعلام شود،

برای هر مرحله معادل یک درصد (1%) تفاوت مالیات موضوع رأی مورد شکایت و مالیات ابرازی مودی در اظهارنامه تسلیمی، هزینه رسیدگی تعلق می گیرد که مودی مکلف به پرداخت آن خواهد بود.

بیشتر بخوانید: اظهارنامه مالیاتی چیست؟

در خصوص حق تمبر مالیاتی لازم به ذکر است زمانی که پرونده به هیات ارجاع داده می شود مودی یا نماینده آن باید در هیات حضور داسشته باشند که اگر نماینده قصد دفاع داشته باشد یا باید حقوق بگیر باشد و معرفی نامه داشته باشد یا به عنوان وکیل در هیات حضور داشته باشد که در این صورت موظف است حق تمبر مالیاتی را پرداخت و سپس در هیات حل اختلاف حضور داشته باشد.

چرخه دادرسی مالیاتی

با توجه به موضاعات اشاره شده در قسمت اخیر در ابتدا پرونده به هیات حل اختلاف بدوی و سپس به هیات حل اختلاف تجدید نظر و در نهایت به شورای عالی مالیاتی و هیات ماده 251 مکرر قانون مالیات های مستقیم ارجاع داده می شود و اگر از موارد فوق نتیجه نهایی اتفاق نیافتاد پرونده قابل شکایت در دیوان عدالت اداری است.

مرکز دادرسی مالیاتی

در هیات های حل اختلاف مالیاتی پرونده های اعتراضی در همان واحد مالیاتی مورد رسیدگی قرار می گیرد و اگر قرار بر این باشد که پرونده در محل دیگری غیر از واحد مالیاتی رسیدگی شود در برگ دعوت به هیات همانطور که قبلا اشاره شد نشانی و محل برگزاری هیات های حل اختلاف مالیاتی اعلام می شود.

جمع بندی

دادرسی مالیاتی به رسیدگی به پرونده های مالیاتی گفته می شود که در نتیجه رسیدگی ممیزین مالیاتی به این مرحله می رسند و در مواردی اتفاق می افتد که مودیان محترم مالیاتی ره دنبال جلوگیری از حقوق حقه خود هستند. همینطور پرونده های مالیاتی قابل طرح در هیات های حل اختلاف بدوی و تجدید نظر، شورای عالی مالیاتی و ماده 251 مکرر قانون مالیات های مستقیم و همینطور دیوان عدالت اداری است و عمدتا این پرونده ها در واحد مالیاتی مودیان برگزار می گردد که در صورت اثبات حقوق خود به هیات ها میزان مالیات می تواند تعدیل شود.